Netherlands (10)

In 1568 begon in de Nederlanden de' Tachtigjarige Oorlog' tegen Spanje die tot 1648 (Verdrag van Munster) zou duren. Er was overigens geen sprake van een permanente oorlog gedurende deze periode. In 1568 viel Willem van Oranje met zijn huurlingenleger op vier plaatsen tegelijk de Nederlanden binnen om een volksopstand te ontketenen. HIj verkocht een deel van zijn bezittingen, om de opstand te financieren. Door het slecht voorbereide plan mislukte de opstand. Omdat Alva, Willem van Oranje niet gevangen kon nemen ontvoerde Alva de zoon van Willem van Oranje; Filips Willem ,graaf van Buren. Deze studeerde in Leuven en werd door Alva naar Spanje gestuurd.HIj zou zijn vader,Willem van Oranje, nooit meer terugzien. In Brussel liet Alva, Egmond en Hoorne, de medestanders van Willem van Oranje onthoofden. Alva maakte zich nog meer gehaat bij de bevolking en de adel, door een zogenaamde 'tiende penning' te heffen. Dit was een heffing van 10 procent van de verkoopprijs bij iedere verkoop van roerend goed. Voor een land van handelaars als de Nederlanden was die tiende penning erg hoog. Bovendien raakten de gewesten hierdoor hun controle over de belastingheffingen kwijt. Het is Alva ook nooit gelukt deze tiende penning te innen. Hij moest genoegen nemen met een afkoopsom, die door de gewesten bij elkaar was gebracht.

Na de mislukte opstand tegen Alva vluchtte Willem naar Frankrijk, waar hij de Hugenoten (de Franse volgelingen van Calvijn)van De Coligny steunde. Daar leerde Willem het calvinisme van de adel en de stedelijke burgerij kennen. Dit in tegenstelling tot het calvinisme, dat in Nederland voornamelijk populair was onder het gewone volk. Willem was zelf nog steeds katholiek en bleef dat nog enige tijd. Hij bleef strijden voor vrijheid van godsdienst, ondanks dat zijn medestanders, de calvinisten, het katholicisme verboden in de door hun ' hervormde' gebieden.

Na een mislukte opstand in 1570 probeerde Willem van Oranje een derde poging, in 1572 ,tegen de Spanjaarden. Bij deze opstand had hij de steun van de Franse hugenoten en vanuit de zee van de watergeuzen. Het plan was om in juni tegelijkertijd in de aanval te gaan. Tot Willem's verrassing waren het' de watergeuzen' die al op 1 april 1572 een eerste overwinning boekten op de Spanjaarden door de inname van' Den Briel'(Brielle) in Zuid-Holland. De plaatsen Vlissingen en Veere volgden. Bovendien brak in Holland en Zeeland de verwachte volksopstand uit. In Dordrecht kwamen de opstandige steden bij elkaar en erkenden Willem van Oranje als stadhouder. Dat hij niet tot staatshoofd werd benoemd, maar stadhouder bleef, kwam voort uit zijn overtuiging dat de opstand niet was gericht tegen de koning, maar tegen de tirannie van Alva. De zin uit het Nederlandse volkslied Het Wilhelmus: “De koning van Hispanje heb ik altijd geëerd.”, slaat op deze overtuiging. Het Wilhelmus, een religieus-politiek propagandalied dat Oranjes leiderschap verdedigde, werd in deze periode door Marnix van Sint Aldegonde als een loflied op Willem van Oranje geschreven.