Netherlands (18)

Willem III speelt een belangrijke rol in de politiek tegen Lodewijk XIV. De Republiek raakt betrokken bij de Spaanse Successieoorlog. Bij de Vrede van Utrecht blijkt dat de Republiek als grote mogendheid heeft afgedaan. Een tweede periode zonder stadhouder breekt aan, als Willem III tengevolge van een val van zijn paard overlijdt.

Van alle prinsen van Oranje was Willem III de meest gedreven politicus op internationaal,politiek gebied.Het bestuur van de Republiek liet hij echter over aan zijn getrouwen, die hij overal op belangrijke posten had aangesteld. In 1700 stierf de Spaanse koning Karel II kinderloos. Hij was de laatste Habsburgse koning. De Franse koning Lodewijk XIV meende op grond van erfrecht op bepaalde gebieden recht te hebben. Zonder veel problemen wist hij zijn kleinzoon Filips, hertog van Anjou, op de Spaanse troon te krijgen. Maar zijn rechten werden betwist door Willem III en de Oostenrijkse keizer, zelf een Habsburger. Hiermee brak in 1702 de Spaanse Successieoorlog uit. In datzelfde jaar viel Willem van zijn paard en overleed. Hij liet geen kinderen na. In Engeland werd Anne, een zus van Mary Stuart, koningin van Engeland. In de Republiek brak opnieuw een stadhouderloos tijdperk aan. Alleen Friesland behield nog een stadhouder. Dit was Johan Willem Friso. Zijn grootmoeder was een dochter van Frederik Hendrik, waardoor hij aanspraak kon maken op alle overige stadhouderschappen van de Republiek. Willem III had hem tot zijn opvolger verkozen, maar de Staten van Holland hielden dit tegen.

Met de Spaanse Successieoorlog begon ook het verval van de economie in de Republiek. De zuidelijke Nederlanden waren - zoals ook in de vorige eeuwen - het terrein van onophoudelijke strijd en oorlog. Ook nu werd er gestreden om gebieden waar Fransen, Engelsen en Nederlanders aanspraak op maakten. Opnieuw klonk in de Nederlanden de roep om een leider. In 1707 werd Johan Willem Friso benoemd tot generaal van de infanterie. Veel vooraanstaande Nederlanders voelden er veel voor hem ook te benoemen als stadhouder van de overige gewesten. In 1711 verdronk Johan Willem Friso echter bij het oversteken van het Hollands Diep. Na zijn dood werd zijn zoon Karel Hendrik Friso geboren. Hij zou de latere Willem IV worden.

In 1713 werd de Vrede van Utrecht getekend tussen Engeland, Pruisen, Portugal, Savoye en de Republiek enerzijds en Frankrijk anderzijds. In 1714 volgde de vrede tussen de Republiek en Spanje. Hierbij moest de Republiek veel concessies doen. De zuidelijke Nederlanden kwamen onder Oostenrijks bestuur.De Republiek behield enkel Venlo en Stevensweert en de garnizoenen van staatse troepen in zuidelijke vestingen. Het prinsdom Orange in Frankrijk werd definitief Frans. De titel 'Prins van Oranje' bleef echter behouden.